Στο νομό υπάρχουν συνολικά 194 κοινότητες και οικισμοί. 5 δήμοι, 149 κοινότητες και 46 οικισμοί. Από το σύνολο των Ο.Τ.Α., μόνο 154 δηλαδή το 36,4% έχουν πληθυσμό πάνω από 1000 κατοίκους. Αυτό σημαίνει πως ο νομός έχει μεγάλη διασπορά μικρών κοινοτήτων.
Ο συνολικός πληθυσμός του νομού κατά την απογραφή του 1981 ήταν 196.247 κάτοικοι. Δηλαδή το 2% της χώρας.
Κατανέμεται δε σε :
αστικό 23,6%
ημιαστικό 19,4%
αγροτικό 57,0%
Το 60% του πληθυσμού ασχολείται στον πρωτογενή τομέα, το 17,5% ασχολείται στο δευτερογενή τομέα και το 22,5% ασχολείται στον τριτογενή τομέα.
Ο ημιαστικός και ο αγροτικός πληθυσμός φθάνει το 80% περίπου του πληθυσμού του νομού. Η σχέση αστικού προς αγροτικό πληθυσμό είναι για το νομό Σερρών 0,41 έναντι 1,91 που είναι για όλη την Ελλάδα. Η σχέση αστικού προς ημιαστικό είναι 1,21 στο νομό έναντι 5,0 στη χώρα. Τα στοιχεία αυτά δείχνουν ότι έχει αποφευχθεί η μεγάλη συγκέντρωση πληθυσμού στο αστικό κέντρο του νομού ότι υπάρχουν προοπτικές για μεσαίου μεγέθους οικισμούς και ότι είναι σημαντικό το βάρος των αγροτικών οικισμών στο νομό.
Η ζωή στο νομό χαρακτηρίζεται από αξιόλογη πολιτιστική δραστηριότητα. Λειτουργούν αρκετοί κοινωνικοί και πολιτιστικοί σύλλογοι, οι σπουδαιότεροι από τους οποίους έχουν την έδρα τους στην πόλη των Σερρών, ή κοντά στους σημαντικούς βιοτόπους του νομού. Σύλλογοι αυτού του χαρακτήρα είναι , μεταξύ άλλων ο "Ορφέας" Σερρών, οι Ορειβατικοί Σύλλογοι Σερρών, Σιδηροκάστρου, Ροδολίβους και Πρώτης, η Οικολογική Ομάδα Δήμου Σερρών, ο Πολιτιστικός Σύλλογος Σιδηροκάστρου, ο Φιλοζωικός Σύλλογος Σερρών κ.α.
Πρώτος την αναφέρει ο Ηρόδοτος, τον 5ο αιώνα π.Χ. με το όνομα «Σίρις» και τον εθνικό προσδιορισμό «παιονική».
Η ονομασία Σίρις είναι θρακική και ίσως προέρχεται από τη λέξη Σίριος (Ήλιος).
Ύστερα μνημονεύεται από τον Θεόπομπο ως «Σίρρα».
Τρίτος αρχαίος συγγραφέας που μιλάει γι’ αυτήν είναι οΤίτος Λίβιος, με τον τύπο «Siras» στον πληθυντικό (Sirae=Σίραι). Επιγραφικά μνημεία με το όνομά της σώθηκαν ελάχιστα. Το πρώτο περιέχει τη γραφή «Σιρραίων πόλις» και είναι εποχής ρωμαϊκής.
Με το όνομα Σέρραι αποκαλείται από το 451 μ.Χ. (πρακτικά Συνόδου Χαλκηδόνας) και κατόπιν, με μικρές
παραλλαγές.
Ο Νομός Σερρών είναι ο νομός που έχει τα περισσότερα χωριά στην ΕΛΛΑΔΑ και είναι 181 στο σύνολο.
Πρώτοι κάτοικοι της πόλης ήταν οι Θράκες. Οι Σέρρες, άλλωστε, θεωρούνταν αγαπημένος τόπος του Διονύσου, θεού θρακικής προέλευσης. Κατά το Στράβωνα, η Σίρις η Παιονική χτίστηκε από Παίονες, Δάρδανες και Τεύκρους, πριν ακόμα τον τρωικό πόλεμο που υπολογίζεται στα 1195 π.Χ. Η λέξη ‘Σέρρες’ θεωρείται παραφθορά του αρχαίου ονόματος ‘Σίρις’ και πιθανότατα σχετίζεται ετυμολογικά με τη λέξη ‘σείριος’ που σημαίνει ήλιος. Ήδη τον 5ο π.Χ. αιώνα, η πόλη αναφέρεται στις πηγές ως Σέρρες.
Κάθε χρόνο στο Δημοτικό Διαμέρισμα Αγία Ελένη του δήμου Σκουτάρεως, κατά τον εορτασμό των Αγίων Κωνσταντίνου και Ελένης (21 Μαΐου), αναβιώνει το πανάρχαιο έθιμο των Αναστεναρίων. Τα «Αναστενάρια» έχουν εξαιρετικό ενδιαφέρον καθώς έχουν διασωθεί αυτούσια και «ζωντανά» μέχρι σήμερα όλα τα λατρευτικά στοιχεία της αρχαιότητας. Το έθιμο αντλεί την καταγωγή του από τα απομακρυσμένα χωριά της Ανατολικής Θράκης. Η γιορτή διατηρεί μέχρι σήμερα τα στοιχεία της προχριστιανικής καταγωγής της, αν και με το πέρασμα του χρόνου γίνεται προς τιμήν των Αγίων Κωνσταντίνου και Ελένης.
Η τελετή αρχίζει την παραμονή της εορτής (20 Μαΐου) με τη θυσία του ζώου (κουρμπάνι).Το ζώο που προορίζεται για θυσία είναι πάντοτε αρσενικό μονού αριθμού χρόνων. Λέγεται μάλιστα ότι ακολουθεί μόνο του τα όργανα ως τον τόπο της θυσίας. Ταυτόχρονα γίνεται και η μεταφορά των εικόνων από την εκκλησία στο κονάκι. Εκεί τελείται η αγρυπνία και ταυτόχρονα γίνεται η προετοιμασία των μυστών για την οιστροπληξία, που κορυφώνεται την επόμενη ημέρα, παρέχοντας τη δυνατότητα της πυροβασίας και εξασφαλίζοντας στους πιστούς την ακαΐα. Το πρωί της 21ης Μαΐου οι Αναστενάρηδες μεταφέρουν τα αναστενάρικα κωδωνοφόρα εικονίσματα και τα εναποθέτουν στο αγίασμα. Πρόκειται για ένα τόπο ιερό που βρίσκεται μέσα στο άλσος. Οι εικόνες αυτές, οι «χάρες», όπως τις αποκαλούν οι Αναστενάρηδες, εικονίζουν τους Αγίους Κωνσταντίνο και Ελένη και όπως υποστηρίζουν είναι αυτές που τους δίνουν την ικανότητα να βαδίσουν στην πυρά. Το απόγευμα της 21ης Μαΐου τελείται η πρώτη πάνδημος πυροβασία. Η ιερή φωτιά ανάβεται από συγκεκριμένο μύστη, που κατέχει το προνόμιο του λειτουργήματος αυτού από προγονική κληρονομιά. Όταν σχηματισθεί η θράκα, ειδοποιούνται οι Αναστενάρηδες που φτάνουν σε πομπή και αρχίζουν τον κυκλικό χορό γύρω από τη φωτιά κρατώντας τις ιερές εικόνες. Ο ήχος της λύρας και του νταουλιού είναι διαρκώς παρών καθώς ο χορός περνά πάνω από τα αναμμένα κάρβουνα.
Οι σημερινοί Αναστενάρηδες στην πλειοψηφία τους είναι απόγονοι προσφύγων που οι παππούδες και οι πατεράδες τους ήρθαν εδώ από την περιοχή των Σαράντα Εκκλησιών,κυρίως όμως από το χωριό Κωστή στα παράλια του Εύξεινου Πόντου και από την Αγαθούπολη της ΒΔ Θράκης, μετά την Μικρασιατική Καταστροφή. Το γεγονός της ακαΐας προσελκύει πάρα πολύ κόσμο, όχι μόνο απλούς θεατές, αλλά και επιστήμονες ερευνητές.
Χρήσιμες πληροφορίες - Τηλέφωνα
Αγία Ελένη: Απέχει 14 χλμ. από την πόλη των Σερρών.
Δήμος Σκουτάρεως Σκούταρι Τ.Κ. 621 00 Σέρρες
τηλ. 2321099160 Fax 2321099169
Αφήστε μας το e-mail σας για να σας ενημερώνουμε για προσφορές ξενοδοχείων,τουριστικών γραφείων και για γιορτές και εκδηλώσεις που θα γίνονται στο Ν.Σερρών
Mε λεωφορείο από τις Σέρρες υπάρχει σύνδεση με Δράμα, Kαβάλα, Θεσσαλονίκη και Aθήνα.Mε λεωφορείο του KTEΛ από την Aθήνα για Σέρρες εκτελούνται δρομολόγια κάθε μέρα. H απόσταση είναι 587 χλμ.
Ο νομός Σερρών είναι ένας από τους 13 νομούς της Μακεδονίας, του μεγαλύτερου διαμερίσματος της Ελλάδας και ανήκει στην περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας. Ανατολικά συνορεύει με τους νομούς Δράμας και Καβάλας
Κάθε χρόνο στο Δημοτικό Διαμέρισμα Αγία Ελένη του δήμου Σκουτάρεως, κατά τον εορτασμό των Αγίων Κωνσταντίνου και Ελένης (21 Μαΐου), αναβιώνει το πανάρχαιο έθιμο των Αναστεναρίων. Τα «Αναστενάρια» έχουν εξαιρετικό ενδιαφέρον καθώς έχουν διασωθεί αυτούσια και «ζωντανά» μέχρι σήμερα όλα τα λατρευτικά στοιχεία της αρχαιότητας. Το έθιμο αντλεί την καταγωγή του από τα απομακρυσμένα χωριά της Ανατολικής Θράκης. Η γιορτή διατηρεί μέχρι σήμερα τα στοιχεία της προχριστιανικής καταγωγής της, αν και με το πέρασμα του χρόνου γίνεται προς τιμήν των Αγίων Κωνσταντίνου και Ελένης.
Πρόκειται για ένα τόπο ιερό που βρίσκεται μέσα στο άλσος. Οι εικόνες αυτές, οι «χάρες», όπως τις αποκαλούν οι Αναστενάρηδες, εικονίζουν τους Αγίους Κωνσταντίνο και Ελένη και όπως υποστηρίζουν είναι αυτές που τους δίνουν την ικανότητα να βαδίσουν στην πυρά. Το απόγευμα της 21ης Μαΐου τελείται η πρώτη πάνδημος πυροβασία. Η ιερή φωτιά ανάβεται από συγκεκριμένο μύστη, που κατέχει το προνόμιο του λειτουργήματος αυτού από προγονική κληρονομιά. Όταν σχηματισθεί η θράκα, ειδοποιούνται οι Αναστενάρηδες που φτάνουν σε πομπή και αρχίζουν τον κυκλικό χορό γύρω από τη φωτιά κρατώντας τις ιερές εικόνες. Ο ήχος της λύρας και του νταουλιού είναι διαρκώς παρών καθώς ο χορός περνά πάνω από τα αναμμένα κάρβουνα.